بازخوانی تطبیقی روش‌های تخصیص منابع مالی در آموزش عالی: مرور دامنه‌ای از تجربیات کشورهای عضو اتحادیه اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

2 دانشیار، پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

3 پژوهشگر پسا دکترا، پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران

10.22034/jam.2025.144288.1117

چکیده

هدف این پژوهش، بازخوانی تطبیقی الگوهای تخصیص منابع مالی در نظام آموزش عالی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود این نظام در ایران است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با روش مرور دامنه‌ای انجام شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه گزارش‌های سیاستی و اسناد رسمی بین‌المللی مرتبط با تخصیص منابع مالی آموزش عالی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا طی دو دهه اخیر بوده است. بر اساس نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 6 گزارش منتخب به‌عنوان نمونه پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها، فرم استخراج اطلاعات مبتنی بر چارچوب مرور دامنه‌ای بود که شاخص‌ها، رویکردها و نتایج اصلی هر مطالعه را ثبت و دسته‌بندی می‌کرد. برای تحلیل داده‌ها از روش‌ تحلیل محتوای کیفی به‌منظور پاسخ به پرسش‌های پژوهش استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که بر اساس تجارب این کشورها ترکیب سه رویکرد ورودی‌محور (تخصیص بر اساس تعداد دانشجویان)، خروجی‌محور (بر مبنای نرخ فارغ‌التحصیلی و کیفیت پژوهش) و سیاست‌محور (همسویی با اهداف ملی) می‌تواند بهبود کارایی، ارتقای پایداری مالی و افزایش عملکرد دانشگاه‌ها را در پی داشته باشد. همچنین، تجربه کشورهای اروپایی بیانگر آن است که استفاده از بودجه‌بندی مبتنی بر عملکرد، قراردادهای چندساله و تنوع‌بخشی به منابع مالی، علاوه بر بهینه‌سازی توزیع منابع، موجب ارتقای شفافیت و پاسخگویی مالی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار