سنجش و ارزیابی روش‌ها و فنون تدریس اعضای هیأت علمی در آموزش دانشگاهی به‌منظور تضمین کیفیت آموزش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مهندسی کامپیوتر، دانشکده مهندسی، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قائنات، ایران.

10.22034/jam.2025.143971.1113

چکیده

هدف این پژوهش، ارائه چارچوبی داده‌محور برای سنجش و ارزیابی روش‌ها و فنون تدریس اعضای هیأت علمی در آموزش دانشگاهی با تمرکز بر نقش این ارزیابی‌ها در تضمین کیفیت آموزشی است. برخلاف اغلب مطالعات پیشین که عمدتاً بر تحلیل‌های توصیفی یا نظرات خبرگان متکی بوده‌اند، در این پژوهش از داده‌های واقعی حاصل از ارزشیابی تدریس توسط دانشجویان و نمرات عملکرد آموزشی آنان استفاده شده است. جامعه آماری شامل داده‌های دروس ارائه‌شده در دانشگاه‌های قم و بزرگمهر قائنات طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۴ است. ابتدا معیارهای ارزشیابی تدریس با استناد به دستورالعمل‌های وزارت علوم استخراج شد. سپس با بهره‌گیری از الگوریتم‌های داده‌کاوی، به‌ویژه خوشه‌بندی، دروس با الگوهای ارزشیابی مشابه گروه‌بندی شدند و معیارهای مرتبط با خوشه‌های دارای بالاترین عملکرد تحصیلی شناسایی گردید. در ادامه، وزن و اهمیت نسبی هر معیار به‌صورت داده‌محور محاسبه و نرمال‌سازی شد. نتایج تحلیل نشان داد که معیار «واکنش منطقی و معقول به پیشنهادها، انتقادها و دیدگاه‌های دانشجویان» با وزن 0.07803 بیشترین تأثیر را بر بازدهی آموزشی دانشجویان دارد. پس از آن، معیار «تسلط استاد بر موضوع درس» با وزن 0.07774 در رتبه دوم قرار گرفت. در مرحله پایانی، راهکارهایی برای بهبود معیارهای با اولویت بالا تدوین و با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره شامل AHP اولویت‌بندی گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد که رویکرد تلفیقی مبتنی بر داده‌کاوی و تحلیل تصمیم‌محور، می‌تواند ابزاری کارآمد و دقیق در جهت بهبود نظام ارزشیابی آموزشی و ارتقای کیفیت تدریس در آموزش عالی فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار